Top 4 Gia Vị Tây Bắc Nổi Tiếng

Nếu bạn có dịp được thưởng thức các món ăn Tây Bắc, chắc chắn sẽ nhớ mãi những hương vị độc đáo mà không thể bắt gặp ở những vùng khác. Sự mới lạ này phần nhiều đến từ những gia vị đặc sản mà chỉ Tây Bắc mới có được. Hôm nay hãy cùng Doha Food khám phá top 4 gia vị làm nên đặc trưng của ẩm thực trứ danh Tây Bắc nhé!

Khám Phá 4 Gia Vị Tây Bắc Đặc Sản

Chẩm Chéo Tây Bắc

Chẩm chéo, hay còn gọi là chẳm chéo, là gia vị đặc biệt của người Thái. Tên gọi này xuất phát từ hai từ “chẩm” (thức chấm) và “chéo” (trộn), phản ánh đúng đặc trưng của gia vị này. 

Chẩm chéo là một món chấm được chế biến từ mắc khén, hạt dổi kết hợp với các nguyên liệu khác, mang đến hương vị thơm ngon không thể thiếu trong các món nướng, các món thịt gác bếp. Ngoài ra, chẩm chéo còn là lựa chọn tuyệt vời khi chấm các món luộc hay trái cây xanh như nhót, xoài, mận – những món có vị chua thanh, khi kết hợp với vị cay cay, thơm thơm của chẩm chéo, sẽ mang lại một trải nghiệm hương vị khó quên.

Quả Mác Mật

Mác mật – với những quả mọc thành từng chùm, có hình dáng gần giống quả nhãn – là một trong những gia vị đặc sản của Tây Bắc. Mác mật được tìm thấy chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Sơn La, Lạng Sơn, Bắc Kạn. Loại cây này phát triển mạnh trên các vùng núi cao, đặc biệt là nơi người Tày sinh sống. Mùa thu hoạch mác mật rơi vào cuối tháng 6 và đầu tháng 7. 

Quả mắc mật có thể ăn tươi hoặc được dùng để muối với ớt và măng, ướp thịt xiên nướng, làm lạp xưởng, lợn quay, gà nướng, hoặc hầm xương, thịt. Vị của quả mác mật rất đặc trưng, chua ngọt thanh thanh, và khi quả khô, mùi thơm của nó càng trở nên đậm đà, ngửi thấy cả vị đường ngọt ngào cô đặc trong quả chín. 

Mác mật khô đang có giá tham khảo khoảng 85.000 đồng/ 250g.

Hạt Dổi

Hạt dổi, một gia vị được mệnh danh là “vàng đen” của Tây Bắc, có một quá trình thu hoạch đầy gian nan. Để một cây dổi ra quả, phải mất đến 5 năm phát triển. Mùa quả của hạt dổi kéo dài từ tháng 9 đến tháng 10 hàng năm. Hạt dổi có hai loại, trong đó hạt dổi nếp là gia vị nổi tiếng và được ưa chuộng nhất vì hương vị đặc biệt của nó. Khi rang hoặc nướng, hạt dổi tỏa ra mùi thơm nồng nàn cùng chút cay cay. 

Sau khi rang, hạt dổi có thể được giã nhỏ hoặc xay thành bột, dùng để ướp các món như lợn, gà, lòng luộc, hoặc tẩm ướp cho các món thịt gác bếp, lạp xưởng, thịt cá. Không chỉ vậy, hạt dổi còn có tác dụng trong y học cổ truyền, giúp chữa ho, trị phong thấp, nhức mỏi gân xương và hỗ trợ tiêu hóa. 

Giá tham khảo của hạt dổi rừng khô là 170.000 đồng/50g.

Mắc Khén

Mắc khén, loại gia vị đặc trưng của vùng Tây Bắc, mang đến cảm giác tê tê nhẹ trên đầu lưỡi, hoàn toàn khác biệt so với vị cay nồng của ớt. Đây là gia vị không thể thiếu trong các món nướng, đặc biệt là thịt gác bếp – một đặc sản nổi tiếng của đồng bào dân tộc thiểu số. Tháng 11 là thời điểm chính để thu hoạch mắc khén. Quả tươi thường có hương thơm đậm đà hơn nhưng khó bảo quản, vì vậy người dân thường bẻ về, treo lên gác bếp để phơi khô và sử dụng quanh năm.

Vị cay nhẹ và thơm đặc trưng của mắc khén giúp làm dịu và cân bằng mùi tanh của các loại thực phẩm như thịt, cá, khiến nó trở thành gia vị hoàn hảo cho các món nướng như cá nướng, gà nướng, hay thịt gác bếp. Không chỉ dừng lại ở vai trò tẩm ướp, mắc khén còn được sử dụng làm nước chấm, giúp tăng hương vị cho các món ăn.

Ngoài giá trị ẩm thực, mắc khén còn chứa alcaloid và tinh dầu có tác dụng kháng khuẩn, đồng thời hỗ trợ tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. 

Giá tham khảo cho mắc khén khô là khoảng 80.000 đồng/150g.

Có Thể Mua Gia Vị Chuẩn Tây Bắc Ở Đâu?

Nếu muốn mua hạt nguyên chưa chế biến, bạn có thể tìm mua tại các cửa hàng chuyên bán đặc sản như Hoa Ban Food, Sapa TV, hoặc chợ truyền thống ở các vùng cao. 

Còn nếu bạn muốn mua hạt đã được chế biến sẵn, xay nhuyễn, bạn có thể tìm thấy ở các siêu thị lớn hoặc các thương hiệu gia vị nổi tiếng như DH Food, Doha Food, với mức giá thường cao hơn so với hạt nguyên.

Q&A

Làm sao để nhận biết hạt dổi hay mắc khén thật và chất lượng?

Để nhận biết hạt dổi hay mắc khén thật và chất lượng, bạn có thể dựa vào hình dáng, mùi vị và nguồn gốc. Hạt dổi thường có hình tròn hoặc dẹp hai mặt, màu nâu sẫm, khi nướng tỏa mùi thơm ngào ngạt đặc trưng, trong khi mắc khén nhỏ hơn, có mùi thơm cay nồng và vị hơi chua. Hạt chất lượng cao thường thu hoạch từ cây rừng tự nhiên tại Tây Bắc, đảm bảo hương vị đậm đà nhất.

Quả mắc mật thường được dùng để chế biến món ăn nào ngon nhất?

Người dân vùng cao thường dùng mắc mật để chế biến nhiều món như vịt quay, thịt lợn nướng, hoặc cá chép nhồi lá mắc mật – tất cả đều có hương vị đặc trưng rất riêng. Nếu thích các món kho hay xào, mắc mật cũng là lựa chọn tuyệt vời, như thịt bò kho hay măng xào mắc mật. Ngoài ra, quả mắc mật còn dùng để ngâm măng chua, tạo món ăn kèm chua cay hấp dẫn. Dù chế biến theo cách nào, mắc mật luôn mang lại hương vị rất gần gũi nhưng cũng đầy mới lạ.

Ngoài bốn loại gia vị này, Tây Bắc còn những gia vị đặc trưng nào nữa nên thử?

Ẩm thực Tây Bắc còn rất nhiều gia vị đặc trưng mà bạn có thể thử bên cạnh mắc khén, hạt dổi, mắc mật và chẩm chéo. Chẳng hạn, thảo quả có vị cay nhẹ, ngọt ngào, thường dùng để nấu phở hay hầm món ăn, rất dễ làm dậy vị. Hoa hồi với hương thơm ngọt lại là gia vị quen thuộc trong thắng cố hay nước dùng. Nếu thích các món nướng, lá mắc mật hay hạt tiêu rừng sẽ là lựa chọn tuyệt vời để tẩm ướp, giúp món ăn thơm lừng và hấp dẫn hơn. Mỗi loại gia vị không chỉ ngon mà còn mang nét độc đáo riêng, khiến bữa cơm thêm phần thú vị.

Trên đây là bốn loại gia vị lâu đời, không thể thiếu trong nền ẩm thực mộc mạc và dân dã của núi rừng Tây Bắc. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm những đặc sản độc đáo khác bên cạnh những loại gia vị, hãy truy cập Fanpage Doha Food để được đội ngũ nhân viên của chúng tôi tư vấn nhé!